Dit jaar zijn de leerstoelgroep Zorgethiek en de master Zorgethiek en Beleid volledig overgegaan naar de Universiteit voor Humanistiek (UvH) in Utrecht. Hoe wordt deze verhuizing ontvangen op de UvH?
Ditmaal is het woord aan Fernando Suárez Müller (1984), universitair docent sociale en politieke theorie. Fernando Suárez Müller maakt deel uit van de leerstoelgroep culturele dynamiek en houdt zich bezig met zowel het project Burgerschap in een interculturele samenleving als het project Normatieve professionalisering.
1. Zorgethiek aan de Universiteit voor Humanistiek, een logische keuze?
Wanneer de Humanistiek een menswetenschap is die tegelijk waardengericht, kritisch en multidisciplinair wil zijn, dan zou Zorgethiek als een specialisatie binnen de Humanistiek gezien kunnen worden. Als we nu Zorgethiek ruim denken en loskoppelen van een verbinding met de ethics of care, die er zeker en gelukkig is, dan is zij, zoals de site duidelijk maakt, een vorm van Humanistiek die speciaal gericht is op de zorgsector. Dan is zij wat men in het Duits Pflegeethik noemt. Menslievendheid staat er centraal net als in de Humanistiek die haar inspiratie vindt in verschillende humanistische tradities. Zorg wordt gezien als een positief goed dat juist moet worden uitgebouwd i.p.v. afgebouwd. Hieruit put de zorgethiek haar kritisch potentieel. Multidisciplinair is zij ook bij uitstek doordat ze op het grensvlak van filosofie, sociologie, politiek, geneeskunde en biologie ontstaat. Vooral de verbreding naar de biologie en de geneeskunde lijkt mij een potentiële verrijking van de Universiteit voor Humanistiek die wegens haar aandeel geestelijke zorg vooral gericht is op α en γ-wetenschappen en nog weinig verbindingen heeft met de β-kant. Als het gaat om het aandeel van de ethics of care binnen de zorgethiek, dan is het positief dat een feministisch element op die manier de UvH verrijkt. Ik ben filosofisch gezien zelf geen aanhanger van de ethics of care maar een Kantiaan en Hegeliaan die in de kracht van de transcendentale filosofie gelooft. Augustinus en Max Scheler (vooral diens Ordo Amoris) hebben mij echter sterk beïnvloed, waardoor ik misschien wel voor een transcendentale vorm van ethics of care voel. Ik ben geïnteresseerd in duurzaamheid en daarom zie ik de mens als subject of care en niet zozeer als object of care. De zorgzin van de mens omvat de ganse natuur.
2. Op welke wijze kunnen humanistiek en zorgethiek met elkaar verbonden worden?
Ik pleit al een aantal jaren voor een masteruitbreiding binnen de Universiteit voor Humanistiek en daarom hoop ik dat de master Zorgethiek een mogelijke studiekeuze wordt voor bachelor studenten die niet de 3-jarige masteropleiding willen (in de nabije toekomst wellicht: kunnen) volgen. We moeten de Universiteit voor Humanistiek conceptueel scheiden van de studie Humanistiek. Binnen de Universiteit voor Humanistiek zou het mogelijk moeten zijn om verschillende humanistieke studies te volgen. Naast Zorgethiek zou het mooi zijn om andere mastervarianten in te voeren die eenjarig of tweejarig zijn. Door de vele dwarsverbanden kunnen er veel overlappende colleges gegeven worden. Zorgethiek moet dus mijns inziens opgaan in de Universiteit voor Humanistiek maar geenszins in de studie Humanistiek.
3. Wat is volgens u de meerwaarde van de zorgethiek? En waar liggen de valkuilen?
De meerwaarde heb ik al in vraag 1 beantwoord. De Zorgethiek zou wel eens te mensgericht kunnen zijn. De mens heeft een zorgplicht voor de aarde. Zorgethiek en humanisme delen het idee dat de mens centraal staat. De mens staat volgens mij echter alleen centraal voor zo ver hij (zij) een wezen is met een bijzonder inzicht in het domein van het ware, goede en schone en voor zo ver hij (zij) bij uitstek het “verantwoordelijke wezen” is wiens hoogste taak in dienst staan van mens en aarde is. Echt centraal staat het domein dat ons op deze taak attendeert. De valkuil is dat de UvH terugvalt in een traditioneel humanisme dat we naar mijn gevoel juist dienen te overwinnen. Daarbij hoort ook een zich blindstaren op de sociale verhoudingen in Nederland.
4. In welk opzicht kan zorgethisch denken aansluiting vinden binnen uw vakdiscipline en expertise?
Heb ik in vraag 1 en 3 al laten doorschemeren. Ik ben filosoof en interesseer mij in het bijzonder voor ecologische filosofie in al haar aspecten. Het perspectief op de aarde vanuit een Ordo Amoris ligt mij aan het hart. Ik denk daarom dat de aansluiting even onmeetbaar is als deze orde zelf.
0 reacties