Zorg om betekenis, een titel die tot nadenken stemt. En dat is precies waar Carlo Leget ons toe wil aanzetten in het boekje dat verscheen naar aanleiding van zijn rede bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Zorgethiek en geestelijke begeleidingswetenschappen en van bijzonder hoogleraar Ethische en spirituele vragen in de palliatieve zorg aan de Universiteit voor Humanistiek (26 juni 2013).
De zorg die hij uit betreft het uit beeld raken van betekenis in de zorg. Om dit duidelijk te maken onderscheidt hij in navolging van Wilhelm Dilthey de begrippen verstehen (begrijpen van betekenissen) en erklären (verklaren van oorzakelijke verbanden). Door de natuurwetenschappelijke leest waarop onze gezondheidszorg is geschoeid krijgt het verklaren de overhand en raakt het begrijpen van betekenis op de achtergrond. Wanneer betekenis geen wezenlijk onderdeel van zorg kan zijn, raken zorggevers en zorgontvangers in de knel. Leget laat dit zien langs de weg van de zorgethiek en langs de weg van de geestelijke verzorging, waarbij hij ook op zoek gaat naar verbindingen tussen beide.
Betekenislagen
Met het verhaal over de vrouw die bij de dokter komt en dat vanuit twee verschillende perspectieven verteld wordt illustreert Leget op een mooie manier waar de betekenislagen die hij later in het boekje uitwerkt: de feitelijke-, beleving-, contextuele/biografische- en de existentiële laag. Daarmee maakt hij ook duidelijk hoe pijnlijk het kan zijn wanneer betekenissen verschillend waargenomen worden door betrokkenen.
Het zorgethische komt in beeld wanneer hij zegt dat men met zorgen altijd voor alle betrokkenen een betekenisvolle verbinding aangaat, waarin de betekenis van wat er op het spel staat gedeeld kan worden. Zorgverleners moeten zich, zo zegt hij, ervan bewust zijn dat er altijd meer betekenis is dan aan de oppervlakte zichtbaar is. Hierin schuilt ook zijn zorg om betekenis: hoewel er de laatste jaren in zorgopleidingen steeds meer aandacht is voor psychosociale aspecten, communicatie en bejegening, wordt er nog steeds op gehamerd dat de zorgverlener een professionele distantie moet behouden.
Deze distantie staat de twee diepere betekenislagen in de weg, waardoor we zieken en mensen in de laatste fase van hun leven in de steek dreigen te laten. Leget beschrijft hoe in de palliatieve zorg, het gebied waarin het bijzonder hoogleraarschap wordt vervuld, de geestelijke verzorging een belangrijke rol speelt als het gaat om mensen te helpen betekenis te ontdekken en betekenisvolle verbindingen aan te gaan.
[bol_product_links block_id=”bol_5788be11a9c86_selected-products” products=”9200000014353248″ name=”zorgombetekenis” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”DC7605″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”CCCCCC” width=”590″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
Oratie Carlo Leget, Zorg om betekenis, UvH.
0 reacties