Diederik Samsom, toen nog ‘gewoon’ kamerlid van de PvdA, werkte bijna een jaar in het geheim als Amsterdamse straatcoach. Door een recent rapport liggen de straatcoaches onder vuur omdat ze de veiligheid niet zouden verbeteren. Maar voor Samsom had het werk een andere functie dan criminaliteit bestrijden. Hij wilde iets begrijpen van de situatie in de wijken. De PvdA kreeg verwijten dat ze de problemen op straat niet serieus nam. Om die onveiligheidsgevoelens zelf te ervaren, besloot hij zich als straatcoach te melden. In een interview zegt hij: ‘Die filmpjes op sites als GeenStijl, ik wilde het gewoon meemaken. Nu weet ik het. Dat triomfalisme bij die jongens, de wetenschap dat ze zich onaantastbaar voelen, en dat ook zijn. Dat gaat door merg en been.’ (interview in NRC, 15 september 2011).
In de Presentiebenadering gebruiken we de ‘exposure’. Het is een manier om iets te leren over je vak en de cliënten met wie je werkt, door je zelf helemaal onder te dompelen in hun wereld. Niet zomaar een uurtje op bezoek, maar voor een paar dagen, en nachten, of nog langer. Om radicaal hun perspectief in te nemen.
Dan ga je beter begrijpen waarom ouderen in een verzorgingshuis altijd klagen over kou en harde handdoeken, hoe lamlendig je wordt van hangen in een nachtopvang, wat het betekent om overgeleverd te zijn aan drukke artsen op een Eerste Hulp, waarom een Korsakov-patiënt steeds maar agressief is of wat succes betekent in het leven van een zwerfjongere. En vooral: wat die ervaringen betekenen voor hoe je zelf goede zorg kunt bieden aan al deze groepen. Of wat je als manager (of politicus) moet doen om het werk mogelijk te maken. Dan ga je je afvragen waarom we in verpleeghuizen geen ‘saunanorm’ hanteren en de dementerenden een dikke, warme handdoek geven (M. Timmermann, Relationele afstemming, 2010).
Samsom koos voor de bril van de straatcoach. Niet zozeer als crime-fighter, maar om te zien wat deze jongens nodig hebben om niet van het pad te raken en ze daarop aan te spreken. Door dichtbij te komen en zich te verplaatsen in hun leven. Baanbrekend dat een politicus zo’n – in zijn geval ook langdurige – investering doet. En tamelijk present bovendien: met een exposure stap je radicaal in de wereld van de lastige, gekke, weerzinwekkende of onbegrijpelijke andere mens om daar iets van te gaan snappen.
Zorg kan anders. Bijvoorbeeld door het zelf te ervaren. Zo gaat dat in de presentie. Meer weten? www.presentie.nl
0 reacties