Tips voor zorgprofessionals bij Voltooid leven

Hoe ga je als zorgprofessional om met ouderen die hun leven voltooid vinden?

Hoe ga je als verpleegkundige of verzorgende om met ouderen die lijden aan een voltooid leven? Aliëtte Jonkers interviewde voor het blad Nursing docent-onderzoeker Els van Wijngaarden, die vorig jaar aan de Universiteit voor Humanistiek promoveerde op een onderzoek naar voltooid leven. Stap uit de ‘doe-stand’, adviseert Van Wijngaarden, samen met andere deskundigen. “Probeer het te begrijpen en niet te oordelen, mensen willen gehoord worden.”

In het artikel in Nursing legt Els van Wijngaarden uit wat de beweegredenen kunnen zijn van oudere mensen die hun leven voltooid achten. Vaak is er sprake van een ambivalent, grillig en dubbelzinnig proces waarin mensen uiteindelijk veelal alleen staan. Ook vertelt Van Wijngaarden over het verschil tussen sociale eenzaamheid en existentiële eenzaamheid.

Eenzaamheid

Bij existentiële eenzaamheid gaat het niet louter om het alleen zijn, maar ook om een opeenstapeling van verlieservaringen en het gevoel dat niemand echt begrijpt hoe je je voelt. Dat er niemand is met wie je je diepste gevoelens en vragen kunt delen. Veel ouderen voelen zich uitgerangeerd, nutteloos. Van Wijngaarden: “Het is verdriet over de verloren verbindingen met de wereld om hen heen, maar ook met henzelf. Dat gevoel kan nog versterkt worden als een oudere tegen de verpleegkundige zegt dat er niets meer is om voor te leven en als antwoord krijgt ‘maar gelukkig is het wél mooi weer vandaag!'”

Afstemmen

Het is belangrijk om in gesprek te blijven en af te stemmen, vervolgt ze. Je hoeft niet onmiddellijk met antwoorden of oplossingen te komen. Van Wijngaarden tipt: “Probeer niet te oordelen als iemand je iets vertelt. Dat gebeurt sneller dan je denkt. Het gevoel van eenzaamheid en miskenning zou bij deze groep wel eens kunnen verminderen als de stervenswens minder snel pathologisch geduid zou worden. Dus niet: “Bent u misschien depressief?” maar: “Zou u daar op een ander moment eens verder over willen praten, en met wie zou u dat willen?” Eventueel kun je een geestelijk verzorger inschakelen.”

Het uitgebreide artikel is te lezen in het tijdschrift Nursing, februari 2017.

De eerste tips van Els van Wijngaarden staan online.

Bron: UvH, februari 2017