Tijdens het NEON-congres dat op 3 juni 2016 plaatsvond, was er vooral aandacht voor ethiek(ondersteuning) op managements- en beleidsniveau. De diverse sprekers vertelden vanuit hun positie waarom zij vinden dat er in organisaties meer tijd en aandacht voor ethiek zou moeten zijn. In alle lagen van de gezondheidszorg; van (politiek)beleid op landelijk niveau tot op de werkvloer. Het management zou niet alleen tijd en ruimte moeten creëren voor ethische reflectie in de organisatie, maar dat ook zelf moeten doen.
NEON is een netwerk voor professionalisering van ethiekondersteuning in Nederland. Het congres bood een inspirerend programma van sprekers met verschillende perspectieven op ethiekondersteuning in zorgorganisaties. Inzichten over ethiek die interessant zijn voor leden van ethiekcommissies, gespreksleiders moreel beraad, maar ook managers en bestuurders van zorgorganisaties. Het programma werd geleid door prof.dr. Guy Widdershoven, medisch ethicus van het VUmc in Amsterdam.
Moeten we altijd alles melden?
Socioloog prof. dr. Pauline Meurs sprak over het reilen en zeilen van ethiekondersteuning op het niveau van beleid, bestuur en politiek. Zij vertelde bijvoorbeeld over de ethische dilemma’s rond calamiteiten; moeten we altijd alles melden? Er wordt snel geoordeeld dat de raad van bestuur het fout heeft gedaan. Media en openbaringen zijn hierin complicerende factoren, waardoor framing kan optreden.
Socioloog Prof. dr. Pauline Meurs zei dat er steeds minder ruimte is voor ethische reflectie. Zij stelt voor dat de raad van toezicht op gezette tijden een moreel beraad zou moeten voeren.
Hoe doen ze het in het buitenland? Bijvoorbeeld in Noorwegen wordt door ethiekcommissies het ethische bewustzijn onder personeel in de gezondheidszorg gestimuleerd. De Noorse Reidun Førde stond aan de wieg van de ethiekcommissies in Noorwegen. Deze ethiekcommissies stimuleren het ethische bewustzijn onder personeel in de gezondheidszorg. De ethiekcommissies stimuleren het versterken van de professionaliteit op ethisch gebied en versterken de stem van patiënten. De rol van deze ethiekcommissies in Noorwegen is om ethische dilemma’s naar de overheid te brengen om te laten zien waar zorgverleners tegenaan lopen.[pullquote]NEON congres 2016. Succesvol op weg met ethiekondersteuning.[/pullquote]
‘Tijd voor ethiek’
Ethicus en van oorsprong verpleegkundige dr. Hans van Dartel en ethicus dr. Bert Molewijk kijken meer naar de organisatie rond ethiekondersteuning. Hoewel nog niet voldoende, is er op de werkvloer wel aandacht voor ethiek, maar het zou ook gemeengoed moeten worden op managementniveau.
Dr. Hans van Dartel vertelde over de kwetsbaarheid van ethiekondersteuning. Hij vindt de traditionele benadering van ethische commissies te afstandelijk en te smal. Ethiek is relevant voor zorgverleners maar het sluit te weinig aan bij het management. Hij stelt voor dat ethiek samen met het management in het beleid zou moeten worden ingevoerd. De nadruk zou moeten liggen op ‘tijd voor ethiek’ en niet op ‘plaats voor ethiek’.
Ethicus dr. Bert Molewijk deelde zijn gedachten over kritisch kijken naar ethiekondersteuning. Wat is goede ethiek ondersteuning? Hoe weten we dat? En hoe zorgen we dat ethiekondersteuning goed blijft? Dr. Bert Molewijk geeft aan dat we een brug moeten zoeken tussen gewenste ethiekondersteuning en de vraag van de zorgverlener in de praktijk.
Wouter Bos gaat hier nog dieper op in. Hij vertelde dat ethiek ook voor bestuurders van belang is. Veel oud-politici gaan na hun politieke carrière naar een zorgorganisatie. Maar waarom is dit? Complexiteit in de zorg zit vol met ethische vraagstukken. Het besturen in de zorg barst dan ook van de ethiek. De ethische dimensie wordt in het besturen ook steeds belangrijker. Zoals de nieuwe technologieën in het begin van het leven. Het leven wordt steeds meer maakbaar.
De inspectie voor gezondheidszorg richt zich vooral op de effecten, zoals patiëntveiligheid. Drs. Hans Schoo is begonnen als verpleegkundige in een tijd waarin er nog weinig ethiek van belang was. Hij vertelde over de visie op ethiekondersteuning vanuit de IGZ, een kijk op moreel beraad vanuit de visie van de IGZ, hoe moreel beraad kan bijdragen aan patiëntveiligheid.
Handboek ethiekondersteuning
Na alle interessante sprekers die vanuit verschillende invalshoeken het belang van ethiekondersteuning benoemde, kwam het hoogtepunt van het NEON-congres: de uitreiking van het eerste exemplaar van het ‘Handboek Ethiekondersteuning’ dat in samenwerking met NEON-participanten werd geschreven. Dit boek werd geschreven door Laura Hartman, Froukje Weidema, Guy Widdershoven en Bert Molewijk. Dit boek biedt praktische tips voor zorgverleners, managers en bestuurders die een ethiekprogramma willen implementeren of verbeteren in zorgorganisaties.
Spur of the Moment heeft een samenvattend filmpje gemaakt over het Neon-congres van 3 juni 2016 dat aan het einde van de dag werd gepresenteerd.
[bol_product_links block_id=”bol_57c6778e013f9_selected-products” products=”9200000051724777″ name=”ethiekondersteuning” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”DC7605″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”CCCCCC” width=”590″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
0 reacties