Thesis Rudya Melim: Racisme in Nederland

Ieder jaar leveren de nieuwe zorgethici van de master Zorgethiek en Beleid zorgethische onderzoeken af, die een goede indruk geven van de master en een groter publiek verdienen. Thesis met een 8 of hoger worden op de Wall of Fame geplaatst. In deze serie laten we de onderzoeker meer vertellen over hun onderzoek. 

Rudya stelt zich voor

Rudya Anila Melim, 28 jaar. Ik woon al mijn hele leven met veel plezier in Amsterdam in een hele fijne groene buurt. Qua school heb ik heel erg een eigen pad gevolgd. De middelbare school niet afgerond, wel een paar jaar later een (toen nog) particuliere driejarige opleiding tot vakfotograaf aan de fotovakschool. Tijdens die opleiding werkte ik als gastouder voor eerst 2, toen 3 kindjes in een heerlijk gezin.

Uiteindelijk op mijn 21^e besloten dat het tijd was door te studeren. Na een jaar pedagogiek met mijn propedeuse doorgestroomd naar de Universiteit Utrecht waar ik Liberal Arts & Sciences heb gestudeerd met een hoofdrichting Culturele Antropologie. Hier viel ik voor kwalitatief onderzoek. Mede daardoor heb ik toen gekozen voor de Master Zorgethiek & Beleid. Momenteel ben ik opzoek naar een nieuwe uitdaging, het liefst in een onderzoeksfunctie.

Wat is het onderwerp van je thesis?

Het onderwerp van mijn thesis is racisme in Nederland, en het tegengaan hiervan vanuit zorgethisch perspectief. Ik kwam tot deze keuze vanuit een jarenlange interesse voor racisme, en een jarenlange verbazing en verontwaardiging over het bestaan hiervan. Zoals ik ook in het voorwoord van mijn thesis noem, is mij een aantal jaar terug afgeraden mijn bachelor thesis te schrijven rond dit onderwerp. Dit heeft me altijd dwarsgezeten, destijds durfde ik er echter niet tegenin te gaan. Tijdens de master Zorgethiek & Beleid werden we regelmatig gestimuleerd te denken en werken vanuit ons eigen concern, onze grootse zorg. Hier was duidelijk ruimte om na te denken over dit onderwerp dat mij zorgen baart. De masterthesis waarvan ik van begin af aan het onderwerp al voor ogen had, kreeg daardoor gaandeweg de master al steeds meer vorm.

Hoe sluit je onderzoek aan bij zorgethiek?

Mijn onderzoek sluit aan bij zorgethiek door in te gaan op hoe mensen met elkaar zouden moeten omgaan voor een goed samenleven. Zorgethiek kijkt op een bepaalde wijze naar mensen en de verantwoordelijkheden die we tegenover elkaar hebben vanuit onze wederzijdse afhankelijkheid. Binnen dit perspectief is er ruimte om na te denken over zoiets als racisme, maar wordt met elkaar omgaan op een wijze zoals ingegeven door racisme in principe veroordeeld. We doen geen eer aan onze wederzijds afhankelijke menselijke aard als we iemand behandelen als minderwaardig aan onszelf. Ik zie het eigenlijk als een soort ontering van onszelf, van wie wij (kunnen) zijn als mensen. Niet alleen racisme maar alle menselijk gedrag waarin we andere wezens (en ook de natuur) behandelen alsof zij geen eigen intrinsieke waarde hebben die gelijk is aan die van onszelf.

Het onderzoek zelf sluit aan op werk van bijvoorbeeld Joan Tronto, Virginia Held en Margaret Urban Walker, dat zich bezighoudt met wat zorgethiek zou kunnen betekenen voor politiek, (etnische) conflicten, geweld en het omgaan met (morele) schade die we elkaar toebrengen.

Hoe heb je dit onderzocht?

Ik heb dit onderzocht door de literatuur in te duiken, het is een conceptueel onderzoek. En door veel na te denken over het onderwerp en stukjes tekst, gedachten en connecties door het jaar heen voor mezelf op te schrijven. Vooral het lezen van de boeken van Tronto voor twee vakken zorgde hierbij voor veel inspiratie. Ik denk dat het opdoen van een – voor mij nieuw – zorgethisch perspectief op mensen, omgaan met elkaar, zorgen voor elkaar en samenleven, en vanuit hier nadenken over racisme en voor mezelf vanuit zorgethiek verwoorden hoe ik over de wereld denk, in zijn geheel onderdeel is geweest van hoe ik het onderzoek voor de masterthesis heb gedaan.

Wat zijn voor jou de meest verrassende bevindingen?

Een van de meest verassende bevindingen voor mijzelf was hoezeer racisme en ook slavernij, net als de manier waarop de waarde van zorg niet wordt erkend binnen onze samenlevingen, een resultaat zijn (geweest) van bepaalde heersende waarden in de samenleving. Ergens is dit heel logisch, maar als je gaat kijken naar hoe dit werkt, hoe onze (collectieve) gedachteprocessen worden gevormd door een concept als ‘autonomie’ of ‘vooruitgang’ in te brengen als een waarde binnen onze samenleving, iets waarnaar we zouden moeten streven, verbaast het me dat zoiets simpels en ergens arbitrairs een hele samenleving kan beïnvloeden. Het verbaast me hoe ver dat kan doorwerken en hoe simpel het eigenlijk ook zou kunnen zijn om onze gedachteprocessen om te vormen. We hoeven enkel met z’n allen andere dingen te herhalen, andere concepten en denkbeelden op de voorgrond te stellen.

Ik zeg nou wel enkel, maar ik snap dat het ook echt in de praktijk brengen van wat zorgethiek beoogt een grote transformatie van onze samenlevingen en wereld zou betekenen. En dat dit een lang en ingewikkeld proces zou zijn. Maar ik zie het zo helder voor me. Zo snel als een negatief beeld van Marokkanen in Nederland en islamitische mensen in de westerse wereld zich heeft kunnen verspreiden en zo verstrekkend als de gevolgen daarvan zijn geweest, zo snel zou ook een beeld van mensen als wederzijds afhankelijk zich kunnen verspreiden. Een beeld van we zijn allemaal afhankelijk van elkaar en we moeten ernaar streven voor elkaar te zorgen en iedereen te waarderen. Met alle gevolgen van dien.

Dit is idealistisch en het negatieve beeld over moslims heeft natuurlijk in kunnen haken op andere al bestaande denkbeelden, waardoor het zo snel heeft kunnen verspreiden. Maar de denkbeelden waarop zorgethische waarden zoals empathie, verantwoordelijkheid en aandacht voor de (behoeften van) mensen om ons heen kunnen inhaken bestaan ook. En ik denk dat we het aan onszelf en elkaar verschuldigd zijn het minstens te proberen.

Heb je nog aanbevelingen?

In de thesis komt er een duidelijke aanbeveling naar voren voor de overheid om een nieuwe manier van met elkaar omgaan te stimuleren en vooral ook te faciliteren. De overheid heeft uiteindelijk grote invloed op waar mensen toe in staat zijn binnen de samenleving.

Een verdere aanbeveling of vervolg zou zijn om het onderzoek uit de theoretische idealistische bubbel te halen en dieper in te gaan op de praktische uitvoerbaarheid van de conclusies van het onderzoek. Ik zou het zelf heel interessant vinden om dit te doen en bijvoorbeeld te promoveren op het onderwerp.

Rudya Anila Melim

LinkedIn: www.linkedin.com/in/rudya-melim
Email: anila_44@hotmail.com
Thesis: Een Zorgethisch Perspectief op Racisme in Nederland