Publicatie factsheet: Corona & zorg voor ouderen

Door: Sara Dekking

Met welke crisismaatregelen kregen ouderen tijdens de coronapandemie te maken? Waar werden wissels omgezet en waar werd het bestaande beleid voortgezet? Deze vragen beantwoordt de factsheet Corona & zorg voor ouderen die de UvH-vakgroep Zorgethiek vandaag publiceert. Het overzicht is de eerste van een reeks van vier. In de komende weken verschijnen er ook factsheets over de crisismaatregelen rondom mensen met een (licht) verstandelijke beperking, ongedocumenteerden & statushouders en palliatieve zorg.

De vier factsheets zijn onderdeel van het UvH-project ‘Zorgzaam uit de crisis’. Het doel van dit project is een zorgethisch beleidskader te ontwikkelen om toekomstige (gezondheids)crises op een meer zorgzame en inclusieve manier op te vangen. Het onderzoek combineert gesprekken met mensen uit kwetsbare groepen, hun zorgnetwerk en belangen- en beroepsorganisaties met beleidsanalyse en zorgethische reflectie.

Zorgethisch beleidsonderzoek
Juist de doelstelling om een beleidskader te ontwikkelen, maakt dit project bijzonder. Meestal richt zorgethisch onderzoek zich overwegend op één aspect. Dus ofwel wordt een theoretische analyse van bepaalde concepten of ideeën uitgevoerd, ofwel staan onderzoekers met hun voeten in de klei en vragen ze aan betrokkenen zelf naar hun ervaringen. Hoewel ook dan vaak praktijk met theorie wordt verbonden, blijft het ‘middenniveau’ van beleid soms wat buiten beeld. Terwijl dit juist de plek is waar (zorgethisch) onderzoekers maatschappelijke impact kunnen hebben. Tegelijkertijd brengt deze beleidsfocus methodologische uitdagingen met zich mee: hoe laveer je als onderzoekers tussen verschillende vormen van kennis en verschillende perspectieven en hoe verbind je ze op een vruchtbare manier om zinvolle uitspraken te kunnen doen over beleid?

Factsheet
Om alvast de brug te slaan tussen praktijk en beleid, publiceert de vakgroep in de komende weken vier factsheets. Deze factsheets beschrijven het (overheids)beleid van de afgelopen jaren en de impact daarvan op de betrokkenen, zowel voorafgaand aan als tijdens de coronacrisis. Welke keuzes heeft de overheid gemaakt, wie waren daarbij betrokken en hoe werkte dat uit in de praktijk voor de mensen om wie het gaat? De eerste factsheet Corona & zorg voor ouderen is hier te downloaden.

De factsheet laat onder andere zien dat er een ‘gat’ zit in het algemene overheidsbeleid: ouderen die niet meer thuis kunnen wonen, maar ook (nog) niet in een verpleeghuis terechtkunnen, vallen vaak tussen wal en schip. Verder blijkt dat de impact van de coronamaatregelen op ouderen sterk afhankelijk is van hun woonsituatie, mate van zelfstandigheid, gezondheid en sociaal netwerk. Waar het met veel thuiswonende ouderen redelijk goed ging, gingen de gezondheid en het welbevinden van veel bewoners van verpleeghuizen flink achteruit.

Binnenkort volgt de factsheet ‘Corona & zorg voor mensen met een verstandelijke beperking’. In de loop van de zomer worden de resterende twee factsheets gepubliceerd. Alle feedback is welkom.

Verloop project ‘Zorgzaam uit de crisis’
De publicatie van de vier factsheets is onderdeel van de eerste fase van het onderzoek naar de impact van de coronamaatregelen. Deze fase bestond verder nog uit een analyse van de regeringsbrieven over het coronabeleid en de onderliggende (morele) aannames van het kabinet. De hieruit voortgekomen relevante thema’s worden momenteel voorgelegd aan de vier kwetsbare groepen, hun zorgnetwerken en aan beleidsmakers. Gedurende het hele project fungeert een breed samengestelde ronde tafel van mensen uit de zorgsector als klankbord. Zo beweegt het onderzoek zich continu tussen verschillende niveaus van kennis, ervaring en informatie.

Het project wordt ondersteund door ZonMw. De factsheets zijn vormgegeven door Remko Siemerink en Isabelle Backer.