Professor in Healthcare Entrepreneurship

Zorgondernemer, zorgconsument, maximalisatie van cliëntwaarde, branding.
Focuskliniek, high-end-zorg, one-stop-shop-concept, medical mall, medical traffic point, medische supermarkt.
Toyotisering, business process redesign, theory of constraints, success breeds success, quick bucks, mannen met guts, traffic creëren,, omzet genereren, businessplannen, no nonse.
Marktwerking, aandeelhouders in de zorg, liberalisering van de zorg, intrapreneurs en entrepreneurs, risico-ondernemers, durfkapitalisten, private equity providers.

Zie hier een bloemlezing van termen uit de inaugurale rede van Loek Winter bij de aanvaarding van zijn hoogleraarschap aan de belangrijkste Nederlandse Business School: Nyenrode te Breukelen. Winter is een radioloog die sinds 1995 een aantal diagnostische centra en zelfstandige behandelcentra op commerciële basis heeft opgericht (met succes!) en af en toe ook ingezet wordt bij ziekenhuizen die iets commercieels willen of financieel in nood zijn.

En nu dus Hoogleraar in Healthcare Entrepreneurship.

Hoogleraar Healthcare Entrepreneurship

Een merkwaardig hoogleraarschap. Niet gebaseerd op wetenschappelijke prestaties, doch op succesvol ondernemerschap – ik wist niet dat dat ook al kon. Maar goed, een Business School is natuurlijk ook geen wetenschappelijke instelling….. Dus enige inflatie van het ambt en de titel van hoogleraar of professor is hier wel aan de orde.

Maar de spreker gebruikt de status van zijn hoogleraarschap en van zijn inaugurale rede wel om zonder weerwoord te vertellen hoe het zit.

Zijn stijl van betogen herken ik nog uit de jaren waarin ik zelf studeerde. Toen was het heel gebruikelijk om een wetenschappelijke (of quasi-wetenschappelijke) publicatie te beginnen met een bombardement van kritiek op wat er in eerdere publicaties over hetzelfde onderwerp had gestaan. En tegenover die kritiek stond dan het verlossende woord van de schrijver zelf.

Die stijl (‘geen stijl’ als het ware) bezigt dhr Winter ook. Alles wat er tot nu toe gedaan is aan beleid, sturing en leiding in de zorg boort hij zonder enige nuance de grond in. De zorg wordt gestuurd en geleid door non-valeurs, bureaucraten, angsthazen, zakkenvullers en weet ik wie nog meer. Maar niet door mensen die echt iets willen of echt iets kunnen. En daarom is het in de zorg ook allemaal zo abominabel slecht.

Concurrentie

De oplossing? De zorgondernemer die met eigen geld investeert en rendement haalt. Marktwerking zonder bescherming voor zwakkeren. Zorgen voor rendement op privé-investeringen van de zorgverleners. Concurrentie, die geheel ten goede zou komen aan de kwaliteit van zorg en serviceverlening voor de patiënten.

Niet dat hij het wetenschappelijk onderzocht heeft en kan bewijzen dat het zo loopt. Het is een overtuiging en hij heeft natuurlijk een punt in die zin dat hij zelf inderdaad een succesvol zakenman is met goed lopende klinieken. Maar we moeten toch niet de andere kant opkijken in de zin van doen alsof we niet weten hoe duur de zorg ervan wordt en hoeveel mensen buiten de boot gaan vallen. Landen met commerciële gezondheidszorg laten helaas zonder uitzondering dat beeld zien. Maar Winter doet alsof die niet bestaan en alsof we dat niet weten en alsof hij het ei van Columbus heeft voor alle (kwaliteits- en kosten-) problemen in de Nederlandse zorg (die er natuurlijk wel zijn).

De zorgondernemer als weldoener. Natuurlijk zegt ook hij het letterlijk en met nadruk: “de patiënt staat centraal”. Hij benadrukt dit in zijn slotalinea. Maar ik heb in de loop der tijd geleerd iedereen te wantrouwen die dat zegt…..

Medische supermarkt

Winter is een begaafd ondernemer, dat heeft hij bewezen. Ik zal ook niet zeggen, dat de patiënten bij hem tekort komen. Daarvoor heb ik geen enkele aanleiding. Maar het generaliseren van zijn betoog is wel een veel te simpele voorstelling van zaken. Privé-investeerders zullen de patiënt niet centraal stellen, dat is echt een illusie. Een privé-investeerder stelt z’n eigen zaak centraal. Als hij dat niet doet, houdt hij het niet, dat zal elke middenstander of boer –en dat zijn de echte privé-investeerders van onze samenleving!- bevestigen.

Natuurlijk is niet alles wat Winter in zijn rede betoogt eenzijdig of onvoldoende onderbouwd. Zijn betoog over de opbouw van de zorg met algemene ziekenhuizen op het niveau van de medische supermarkt en daarbovenop gespecialiseerde klinieken met concentraties van kennis en faciliteiten en grote aantallen verrichtingen van een bepaalde soort wordt in brede kring omarmd.

Maar hij wordt momenteel net iets te veel als een soort Emile Ratelband, Erik Hulsebos of Matthieu Weggeman ten tonele gevoerd op symposia en in media. Omdat hij een leuk verhaal heeft, dat er gemakkelijk ingaat bij geloofsgenoten.

En nu dus ook al als hoogleraar in zijn eigen boodschap.

Entrepreneurship. Een Frans-Engels geconstrueerd woord voor Nederlands taalgebruik, dat vervolgens uitleg behoeft. En daarvan wordt de gezondheidszorg dus beter. We raken inderdaad een beetje ver van huis. Maar je kunt er professor in worden.

Ike Bomer