Zorgethiek is een politiek-ethische stroming, die wil begrijpen hoe zorg in elkaar zit door op een bepaalde manier te kijken en te onderzoeken. Zorgethisch onderzoek gaat vaak over zorg en de relaties die hiermee gepaard gaan. Ook is zorgethisch onderzoek en zijn zorgethische theorieën goed in te zetten binnen een meer politieke en bestuurskundige setting.
Kees Breed, politicoloog en bestuurskundige, beschrijft de recente decentralisaties in het sociale domein. Een effect van de decentralisaties is dat er verschillen optreden in de bijdragen per concreet geval/cliënt tussen gemeenten, maar soms ook binnen een gemeente. Hoeveel ruimte krijgen de professionals om specifieke zorg te bieden? Hoe gaan ze met deze ruimte om? En wat betekent dit voor het openbaar bestuur? Welke ruimte zou zij moeten en kunnen bieden voor praktische wijsheid? Dit vraagt Kees Breed zich af in een onlangs geplaatste bijdrage aan het Platform O.
Kees Breed
is politicoloog en bestuurskundige. Hij werkt als secretaris van de Raad voor het openbaar bestuur, een adviesraad voor regering en parlement. Hij schreef een proefschrift over ‘Bestuurscultuur en strategie – een onderzoek naar de cognitieve kaart van topambtenaren’ (2007). Bestuurskundigen werpen de vraag op of dit vak niet is doorgeslagen naar eenzijdig, analytisch rationalisme. Dit mede als gevolg van het bestuderen van vooral bureaucratische bestuurlijke praktijken.
Praktische wijsheid
Breed verdiept zich in het verbinden van ‘praktische wijsheid’ aan nieuwe vormen van democratische legitimatie. “Praktische wijsheid is in oorsprong een filosofische term, die ontleend is aan het denken van Aristoteles en […] door hem Phronésis [werd] genoemd. Praktische wijsheid is het vermogen om in concrete situaties antwoord te kunnen geven op complexe vragen, bijvoorbeeld levensvragen en ingewikkelde ethische kwesties. Geen twee situaties zijn hetzelfde, dus het antwoord zal ook zelden of nooit eensluidend kunnen zijn. Dat doet al gauw denken aan wat er bij de decentralisaties, in de wijkteams en aan de keukentafels allemaal speelt. Als de algemene wijsheden, in de vorm van beleidsregels en protocollen, niet langer voldoende houvast bieden, wat dan te doen? Het is dan de vraag hoe je de ‘praktische wijsheid’ van de professional nog democratisch kan legitimeren.” Aldus Breed in zijn artikel op Platform O.
Wijs bestuur
De decentralisaties brengen met zich mee dat meer intensief overleg plaatsvindt tussen professionals, zorgvragers en wijkbewoners. Wat betekent dat voor het functioneren van de lokale democratie? Kan het instellen van een ethische commissie in een gemeente, waarin gezamenlijke reflectie plaatsvindt op vragen en waardenfricties die zich voordoen in de lokale praktijk, helpen om betere afwegingen te maken? Bestuurskundig onderzoek moet zich meer richten op waarden en op contexten waarin die waarden betekenis krijgen. Ofwel: oog hebben voor ‘praktische wijsheid’. Deze omwenteling behoort tot de grote vragen die bestuurskundigen zich in deze tijd moeten stellen, aldus Kees Breed. In zijn artikel stelt hij voor om op zoek te gaan naar het antwoord op de vraag wat wijs bestuur is.
0 reacties