Verslaving, het is een onuitputtelijk bron voor schrijvers en een ingewikkeld medisch vraagstuk. De komende weken daarom aandacht voor verslaving. Deze keer:
Popocatépetl
Geoffrey Firmin woont in Quauhnahuac, een stadje dat door een kloof in tweeën wordt gedeeld. Boven de stad uit torent de Pepocatépetl, een af en toe actieve vulkaan.
Firmin is een zeer alcoholische consul in dit Mexicaanse stadje. Het is daarom erg voor de hand liggend om te denken dat Under the Volcano over alcoholisme gaat, zeker als we weten dat de auteur, Malcolm Lowry, zelf ook alcoholicus was.
De roman speelt zich af op 1 november, de dag van de doden, een Mexicaans feest dat op 1 en 2 november (Allerheiligen en Allerzielen) wordt gevierd. Op deze dag keert Yvonne, de vrouw van Geoffrey naar hem terug. Ze is bij hem weggegaan vanwege zijn verslaving, maar Yvonne heeft ook met zijn beste vriend Jacques en zijn halfbroer Hugh geslapen.
Geoffrey heeft haar gesmeekt terug te keren. Maar nu ze terug is – samen met Hugh overigens – kan hij zijn liefde voor haar toch niet uitspreken.
Maar er is meer aan de hand dan een psychologisch drama van een alcoholist. In hoofdstuk 8 bijvoorbeeld is er een beschrijving van een busreis. De bus stopt vanwege een stervende indiaan aan de kant van de weg. Geoffrey en Hugh stappen uit maar durven de indiaan niet te helpen, omdat ze bang zijn om door de fascistische politie in een moord te worden betrokken. Niemand helpt de indiaan. In plaats daarvan wordt de Indiaan beroofd. Geoffrey en Hugh doen niets.
Dit voorval is een voorbeeld van de politieke en morele dimensie van het boek. Geoffrey is schuldig aan het niet helpen van zijn medemens, schuldig aan het verwerpen van de echte wereld en het zich terugtrekken in de alcoholische wereld. Hij overleeft deze dag dan ook niet, net zoals Yvonne.
Malcom Lowry schreef in 1946 aan zijn uitgever: “Deze roman gaat hoofdzakelijk over de krachten in de mens waar we bang voor moeten zijn. Het gaat ook over de schuld en wroeging van de mens, zijn onophoudelijk geworstel om onder het gewicht van het verleden uit te komen en het licht te bereiken, zijn vloek. Het is de allegorie van het paradijs.”
Zo zie je maar. Je denkt een boek over alcoholverslaving te lezen en opeens lees je een boek over het paradijs en de zondeval. Altijd blijft er de dreiging van een vulkaan uit het verleden die kan uitbarsten. Geen enkele bedwelmende roes kan dat tegenhouden.
Arko Oderwald
0 reacties