Kijkervaring – Notes from the inside

door Petra Schaftenaar 

In de BBC documentaire ‘Notes from the inside’ geeft de Britse pianist James Rhodes vier mini-concerten op een ongebruikelijk plek: in een psychiatrisch ziekenhuis. Terwijl James zoekt naar de juiste klassieke muziek om te spelen voor de mens die hij ontmoet heeft, neemt hij de kijker mee in zijn eigen verleden. Een verleden van tragiek, waarin muziek een belangrijke rol speelt. Het musiceren in een psychiatrisch ziekenhuis betekent voor hem onvermijdelijk dat hij reflecteert op zijn eigen ervaringen en de kijker hierin meeneemt.

Aansluiting

Centraal element in de documentaire is dat James met zijn muziek aansluiting probeert te vinden bij zijn publiek. Hij geeft hen een privé concert en daarin speelt hij een werk dat hij vindt passen op basis van het contact, de gesprekken die hij met hen heeft gehad. Dat doen is spannend, steeds opnieuw. Sluit het aan? Wat doet het met de ander? Met intense muziek en intense verhalen gaat de film niet alleen over verdriet en over ziekte, maar juist ook over acceptatie, hoop en kansen. Over dat mensen meer zijn dan ‘een psychiatrische patiënt’. En over de dingen die echt helpen, bijvoorbeeld kinderen hebben, muziek luisteren of maken, sigaretten roken en alcohol drinken.

Empathie

De film is een prachtig document, waarbij de kijker volop de gelegenheid krijgt om even in de huid te kruipen van de pianist en zijn publiek. Zo beleeft de kijker mee wat je meemaakt als het bijvoorbeeld echt heel slecht met je gaat – en het leven uitzichtloos lijkt. Of wat het betekent om als gezonde jonge meid opeens ziek te worden. Ook zonder te kijken, maar door alleen te luisteren, is de documentaire indrukwekkend en de tijd (circa 45 minuten) meer dan waard.

De documentaire is wat mij betreft een aanrader voor iedereen die van muziek houdt of in de zorg werkt. Laat je echter niet weerhouden als je niet tot een van deze groepen behoort: een troostrijk, open en warm verslag, waarin de pijn niet vermeden wordt, hoeft niemand af te slaan.

Kijk de uitzending hier terug. 

Over de auteur van het artikel:
Petra Schaftenaar is werkzaam bij FPK Inforsa in Amsterdam, bij de Rino-groep in Utrecht en verbonden als Ph.D studente aan de UvH.