Sinds haar start in 2007 heeft de master Zorgethiek en Beleid (ZeB) talloze afgestudeerden afgeleverd. Hoe is het werkende leven na de opleiding ZeB? En wat heeft deze opleiding hen meegegeven in de werkzaamheden? Dit keer spreken we Malene van Schaik.
Wie is Malene van Schaik?
Malene heeft na haar bachelor Humanistiek aan de Universiteit voor Humanistiek gekozen voor de master Zorgethiek en Beleid, gecombineerd met een master Beleid, Communicatie en Organisatie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Tijdens haar studie werkte zij als Helpende en Verzorgende bij diverse zorginstellingen, maar ook werkte zij in de dienstverlening bij Triodos Bank. Na haar afstuderen begon zij als Junior Onderzoeker bij het VUmc, op de afdeling Metamedica (medische ethiek). Haar onderzoek richt zich op morele dilemma’s in de palliatieve zorg
Wat was de reden dat je de master Zorgethiek en Beleid bent gaan doen?
Na mijn bachelor Humanistiek wilde ik graag meer richting de zorg, omdat de zorg mij altijd erg geïnteresseerd heeft. Na enige verdieping in de master ZeB merkte ik dat deze master een mooie, kritische aanvulling op Humanistiek is. Ook waardeerde ik het kleinschalige onderwijs op de UvH heel erg.[pullquote]verfrissend dat de zorgethiek zich richt op de behoeften van mensen, in plaats van de belangen.[/pullquote]
Tegelijkertijd wilde ik mijn blik verruimen en heb daarom mijn master ZeB gecombineerd met de master BCO, omdat ik meer wilde weten over organisatiekunde. Dit was een interessante combinatie, omdat het verschil tussen de denkkaders van beide masters bijna niet groter had kunnen zijn. Ik vond het interessant om deze uitersten met elkaar in verbinding te brengen, onder andere in mijn afstudeerthesis van ZeB.
Waar ging je afstudeerthesis over?
Mijn afstudeeronderzoek vond ik het leukste en meest leerzame element van de master. Ik deed onderzoek naar het programma ‘Zorg met Ziel’ (2016) bij het Rijnstate ziekenhuis te Arnhem. Hier interviewde ik patiënten en naasten en deed participatieve observaties bij de zorgverleners. Vanuit de zorgethische begrippen ‘relationaliteit’ en ‘aandacht’ analyseerde ik wat ‘goede zorg’ betekent binnen het ziekenhuis.
Voor mij was het een mooie uitdaging om zorgethiek te verbinden met de context van een grote organisatie: hoe verhoudt een zorgethische opvatting van ‘goede zorg’ zich bijvoorbeeld tot de kwaliteitskaders van het ziekenhuis? Mijn thesis werd goed ontvangen binnen het ziekenhuis en het bracht hen tot nieuwe inzichten.
Wat heeft deze studie jou gebracht?
Uiteraard heb ik veel geleerd over de zorgsector en ethische reflecties op die sector, maar zorgethiek is breder dan dat. Hoe sta je als mens in verbinding tot elkaar? Hoe zorgen anderen voor mij, en vice versa? Ook vind ik het bijvoorbeeld erg verfrissend dat de zorgethiek zich richt op de behoeften van mensen, in plaats van de belangen. Een gesprek over behoeften heeft een heel andere insteek, je krijgt meer begrip voor de ander en je komt er uiteindelijk veel verder mee.
Zorgethiek legt vaak de nadruk op de relatie tussen patiënt en zorgverlener. Dat is heel mooi en waardevol, maar ik vind het juist ook spannend om de critical insights van zorgethiek te combineren met de kaders van organisatiekunde. Het is niet altijd makkelijk om hier de verbinding te vinden, maar het kan wel helpen om rechtvaardige en inclusieve zorgorganisaties te kunnen realiseren.
Kan je wat meer vertellen over jouw werkzaamheden na de master ZeB?
Momenteel werk ik aan een onderzoek waarin we een laagdrempelige vorm van ethiekondersteuning ontwikkelen ter ondersteuning van verzorgenden en verpleegkundigen in de palliatieve zorg. De methodiek wordt in co-creatie met de praktijk (zowel zorgverleners, patiënten en naasten) en met verpleegkundigen in opleiding ontwikkeld.
Binnen de palliatieve zorg komen zorgverleners dagelijks morele dilemma’s tegen, bijvoorbeeld omdat de behoefte van de patiënt niet aansluit op wat het protocol voorschrijft. Hoe ga je daar dan als zorgverlener mee om en wat is van waarde voor jezelf en de betrokkenen? De methodiek helpt je dit te verwoorden en hierop te reflecteren om vervolgens een goede afweging te kunnen maken.
Naast mijn onderzoek geef ik onder andere ethieklessen aan verpleegkundigen en ben ik Gespreksleider Moreel Beraad. De kennis en vaardigheden die ik bij Zorgethiek en Beleid heb opgedaan, kan ik iedere dag inzetten in mijn werk!
0 reacties