Het theatergezelschap Nieuw Leiden heeft een voorstelling gemaakt over medelijden en compassie, genaamd Goed Bedoeld. Hiertoe dient het boek ‘Ungeduld des Herzens’ (1939) van Stefan Zweig als inspiratie. Het liefdesverhaal van Toni en de verlamde Edith is hierbij getransformeerd naar begin 21ste eeuw. Vanuit verschillende relaties maken we kennis met de zorgsituatie van Edith en wordt de complexiteit van de fenomenen medelijden en compassie zichtbaar.
© Yoka van Zuijlen
De vertelling draait om Toni en Edith. Door een toevallige ontmoeting op straat komen Toni, een salesmedewerker, en Edith, ‘een rolstoelmeisje’, met elkaar in contact. Zij is op weg naar het ziekenhuis met haar zus, waar ze wordt opgenomen voor wetenschappelijk onderzoek in de hoop ooit weer ´beter´ te worden. Althans dit lijkt voor de omstanders meer het hoogste goed dan voor Edith zelf. Deze ziekenhuisopname van Edith is de centrale setting in de voorstelling en hier komen verschillende rollen samen: de patiënt die op een schaal van een tot tien aangeeft hoe zij zich voelt, de naaste(n) die op dat moment de beurt heeft om voor ‘de zieke’ te zorgen, de arts die leeft voor en streeft naar wetenschappelijke ontwikkeling en als laatste de verpleegkundigen die handen te kort komen.
Toni komt steeds vaker op bezoek bij Edith en er ontstaat een liefde tussen hen, maar is deze wel wezenlijk? Vrienden van Toni vragen waarom hij zoveel in het ziekenhuis is en familie van Edith vraagt waarom hij bij Edith op bezoek komt. Er is altijd twijfel of hij werkelijk voor haar komt of uit medelijden en ook hij is hierover in verwarring. De voorstelling zoomt in op medelijden, waarin verschillende emoties bij alle betrokkenen voorbij komen: onmacht, wanhoop, liefde en aandacht staan naast elkaar. Het maakt duidelijk dat eenieder in deze zorgrelatie geraakt wordt door de zorgsituatie van Edith en er op een eigen manier mee omgaat. Wanneer Edith verwonderd vertelt over een meisje van acht dat eerlijk aan haar vraagt ´wat heb jij?´ merk je aan Edith dat de zorggevers het goed bedoelen, maar dat Edith een andere behoefte heeft: het gezien worden als persoon en niet als een invalide.
© Yoka van Zuijlen
De voorstelling geeft een mooi tijdsbeeld weer over hoe wij tegenwoordig naar ziek en gezond kijken en welke verwachtingen wij hebben van de medische wereld wat betreft de maakbaarheid van de wereld om ons heen. Via de zorgsituatie van Edith wordt duidelijk dat zorg een tweezijdig proces is en dat zowel zorgontvanger als zorggever kwetsbaar zijn. Verder roept de voorstelling vragen op, zoals ‘voelen wij ons betrokken bij een ander vanuit medelijden of gaat dit verder en kunnen we het compassie noemen?’, ‘Vervullen we niet ons eigen welbehagen door het handelen en ‘er zijn’ voor de ander?’ en ‘Wat betekenen medelijden en compassie voor de zorgrelatie?’. Deze en andere vragen over medelijden en compassie staan centraal in het nagesprek met de toeschouwers. Dit gesprek wordt geleid door regisseuse Natasha Schulte en er zijn twee zorgprofessionals (elke voorstelling anderen) bij aanwezig. Het uitwisselen van ervaringen helpt ons verder in het zoeken naar antwoorden, maar het definiëren van medelijden en compassie blijft uit en vraagt om een vervolg tot scherp nadenken over deze twee fenomenen.
Voor voorstellingen zie hier de speellijst.
0 reacties