Jaap woont zelfstandig met langdurige ambulante AWBZ-begeleiding. Vroeger gaf hij leiding aan een eigen zaak, tot hij een psychose kreeg en werd opgenomen. Hij kampt met stemmen die hem vertellen dat hij een demon is. Hij is verbaal agressief en dreigt steeds een eind aan zijn leven te maken. Ondanks de jarenlange hulp, zijn de resultaten met Jaap niet daverend. Voor zijn hulpverleners is het hard werken om de begeleiding vol te houden.
De afgelopen jaren speelde er een zorginnovatie volgens presentie in het team dat Jaap begeleidt. Behalve leertrajecten voor werkers, werd de organisatie kritisch tegen het licht gehouden. Regels, controle en bureaucratie maakten plaats voor Communities of Practice, waar de professionals met elkaar leerden over hun werk. Voor Jaap werkte deze benadering goed: anders dan daarvoor werd hij in deze twee jaar niet gedwongen opgenomen.
In de dagelijkse praktijk gaat het vaak zo: anders zorg uitoefenen in het primaire proces, kan bijna niet zonder de hele organisatie te veranderen. In de organisatietheorie is dit inzicht intussen ‘hot’: modellen en theorieën buitelen over elkaar heen. Het heet het ‘nieuwe organiseren’, het Rijnlands model, Buurtzorg of ‘professionele scharrelruimte’, zoals bestuurskundige en Eerste kamerlid Kim Putters het noemt. Het klinkt mooi, maar in de praktijk blijkt het steeds een taaie klus.
Zo ook bij Jaap en zijn begeleiders. Na afloop van het transitieproject verdringt de organisatielogica onbedoeld toch weer de vraag naar wat hier goede zorg is. Dat vergroot de kans op onopgemerkte mismatch. En inderdaad: Jaap wordt in diezelfde periode voor het eerst weer opgenomen. De horizon van terugkerende crisisopnames is uitzichtloos voor hemzelf, en kost de maatschappij – via de AWBZ – een hoop geld.
Goede zorg voor de Japen in ons land vraagt om een radicaal andere veranderkundige koers. Eentje die de inhoud van de zorg weer vooropstelt, managers ruimte geeft om hun professionals te laten scharrelen, zodat die zorg kunnen bieden die echt nodig is. De Rijksoverheid financiert momenteel projecten regelarme zorg in verschillende AWBZ-instellingen: een hoopvol begin.
Zorg kan anders. Bijvoorbeeld door professionals minder te belasten met regels en bureaucratie. Zo gaat dat in de presentie. Meer weten?
0 reacties