Zou het eigenlijk ook wel eens fijn voelen om dement te zijn? Zou het niet gelukzalig zijn om verlost te zijn van de balast van al die dingen die je nog moet doen en die je echt niet moet vergeten, want anders … ? Dwingt de dementie niet om tevreden zijn met het hier en nu, ontlast van de verleden tijd en de blik alleen maar gericht op datgene wat het moment van je verlangt? Leven in het heden is al moeilijk genoeg, laat staan die rugzak mee sjouwen met vragen en opdrachten van gisteren en vanochtend.
Waarom zie ik zo vaak een wat mysterieuze glimlach bij mensen met een dementie? Een soort kinderlijke onschuld: wat leuk dat ik u zie, wat komt u bij mij doen, nee hoor, ik heb nergens last van, u bent de dokter? Het geheugen zit ons soms behoorlijk in de weg. We onthouden wie onze vijanden zijn, wie ons bedreigt, waar we voor uit moeten kijken. Onthouden wie onze vrienden zijn is minder noodzakelijk, die komen toch wel weer op ons pad.
We onthouden ook hoe we niet zouden willen zijn en wat we denken fout te doen, het houdt ons wakker in de slaap. Onthouden wie we zijn en wat we goed doen gaat vanzelf, daar zijn we meestal te bescheiden voor. Kennelijk zijn herinneringen gemaakt om te overleven, het behoedt ons voor fouten en vijanden. Eenmaal oud is de noodzaak om te overleven echter minder aanwezig, je bent immers al een aardig eind gekomen als je de tachtig bent gepasseerd. Waar zou dat geheugen dan nog voor nodig zijn? Het is dan ook nooit degene die zich heeft vrijgemaakt van de verstreken uren die zich bij de dokter meldt. Het is de partner van de demente die zich meldt: mijn vrouw snapt niet dat ik boos wordt omdat ze dingen vergeet. Dan wordt pijnlijk duidelijk dat herinneringen zijn bedoeld om te delen. Dementie is geen geheugenprobleem, het is een contactprobleem.
Peter Leusink, huisarts
0 reacties