Leeservaring – De logica van het zorgen

Zelf kiezen lijkt het ideaal in de hedendaagse gezondheidszorg. Annemarie Mol trekt dit ideaal in twijfel met haar boek ‘De logica van het zorgen’ (2006). Volgens Mol moeten we verder kijken dan de vraag wie er beslissingen moet nemen. Ze claimt dat hetgeen wat de praktijk van het kiezen van ons vraagt, niet past bij het leven met een ziek lichaam.
Mol brengt met deze claim een waardevolle bijdrage aan het antwoord op de vraag of zelf kiezen en autonomie wel passen bij goede zorg. Door de praktijk van diabetespatiënten te onderzoeken, geeft Mol inzicht in de kwetsbaarheid, onzekerheid en het chronische karakter van het ziek zijn.

Praktijkverhalen

In haar boek onderzoekt Annemarie Mol de behandeling van en het leven met diabetes in Nederland. Als filosofe verlaat ze de studeerkamer en gaat ze op zoek naar praktijkverhalen. Vier jaar lang loopt ze mee met spreekuren op de diabetespoli, neemt ze interviews af en analyseert ze teksten uit boeken en van websites. Met de verzamelde data wil ze de realiteit van patiënt-zijn vertalen naar een theoretische taal.

Twee logica’s

Mol onderscheidt twee logica’s, de ‘logica van het kiezen’ en de ‘logica van het zorgen’.
In de ‘logica van het kiezen’ zijn zieke mensen klanten die een afgebakend product kopen op de markt.
De ‘logica van het zorgen’ ziet zieke mensen niet als klant, maar als een kwetsbaar ziek persoon: een patiënt. De patiënt kiest er niet voor om ziek te zijn en het proces van de ziekte is grillig en onvoorspelbaar.

In de ‘logica van het kiezen’ is alles mogelijk. De taal van de markt kent louter positieve termen en kiezen is een vorm van vrijheid. Mol beschrijft dit als ‘kijken vanaf de bergtop’ met uitgestrekte vergezichten, maar geen oog voor ellende en belemmeringen.
De ‘logica van het zorgen’ vertrekt juist vanuit iets negatiefs, want liever was je niet ziek. De praktijk van ziek zijn is complex en niet zo makkelijk te overzien als de ‘logica van het kiezen’ doet geloven. Ziek zijn is een proces waarin het altijd zoeken blijft naar de juiste manier van handelen. Wat in de spreekkamer van de arts een goede beslissing leek, kan in de praktijk heel anders uitwerken. Het moment van kiezen vindt dus niet plaats op één moment, zoals de ‘logica van het kiezen’ doet lijken. Kiezen vindt plaats door de tijd heen, als een proces.

Samenvattend

Mol geeft in heldere taal een belangrijk inzicht in de praktijk van het chronisch ziek zijn. Ze probeert niet de oplossing te geven om de zorg beter te maken, maar probeert de praktijk van de gezondheidszorg te vatten in taal. Een moeilijke opgave, met groots resultaat. ‘De logica van het zorgen’ geeft de lezer een diepgaand inzicht in de verschillende logica’s binnen de zorg. De theorie geeft handvatten om de praktijk van het kiezen in de zorg beter te vatten. Een belangrijk inzicht voor ieder die in de zorg werkzaam is, patiënt is, of voor ieder die woorden zoekt om de praktijk van goede zorg bespreekbaar te maken.

Mol, A. (2006) De logica van het zorgen. Actieve patiënten en de grenzen van het kiezen. Amsterdam: Van Gennep.

[bol_product_links block_id=”bol_55685e24ce648_selected-products” products=”1001004002608513″ name=”De logica van het zorgen” sub_id=”leeservaring” link_color=”222″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”620″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”1″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]