‘Professionals die openheid ontwikkelen om te willen veranderen, en werkgevers die de voorwaarden scheppen voor deze verandering: dat is waar het om gaat!’, aldus Theo Niessen die terugblikt op het congres ‘De zorgprofessional in balans’.
Dit congres vond plaats op vrijdag 22 juni 2018 in De Reehorst in Ede. Het werd georganiseerd door Niessen – die tevens de rol van dagvoorzitter vervulde – in samenwerking met het Bohn Stafleu van Loghum. Wij vroegen hem de highlights van dit congres met ons te delen in een interview.
Wat kwam er zoal aan bod tijdens dit congres?
Na mijn welkom aan alle aanwezigen, volgde er een kort intermezzo waarin het eerste exemplaar van ons boek ‘Mindfulness in persoonsgerichte zorg: oefeningen in aandacht’ werd uitgereikt. De sfeer was ontspannen en de sprekers in de ochtend, Carlijne Philips, Harry van der Pol en Eric Scherder, lieten de deelnemers aan het congres kennis maken met inzichten die zouden kunnen helpen om in balans te blijven tijdens hun werk. Het middagprogramma voorzag in een keur aan workshops die hiertoe praktische handvatten boden.
Boekpresentatie tijdens het congres ‘De zorgprofessional in balans’ met v.l.n.r. Theo Niessen, zijn nichtje Elle Schreurs (11/2 jaar in verpleegkundige vak) en Rian Schreurs-Niessen (30 jaar in het verpleegkundig vak).
En kan je wat ons wat meer vertellen over de aanleiding voor dit congres, Theo?
Het doel van dit congres was om zorgprofessionals te inspireren om meer aandacht te besteden aan hun eigen welzijn. Dat is hard nodig, want we zien een ware leegloop in de zorg. 13 procent van het zorgpersoneel zoekt haar heil elders.
Dat meldt de Volkskrant in een onlangs verschenen artikel op basis van onderzoek gedaan door onderzoeksbureau in de Barometer Nederlandse Gezondheidszorg. Hetzelfde bericht meldt ook dat het ziekteverzuim bijna 6% is. Volgens het CBS komt het ziekteverzuim zelfs boven de 6% procent uit in het 1e kwartaal van 2018. Je zou zeggen tijd voor maatregelen! Dat gebeurt ook.
De overheid belooft actie om de problemen die zorgmedewerkers ervaren en die (deels) de oorzaak zijn van bovengenoemde problemen aan te pakken (zie bijvoorbeeld ‘Actieplan: (Ont)Regel de Zorg’ en het ‘Actieprogramma: Werken in de zorg’). Dat vind ik goede ontwikkelingen. De overheid hanteert hierbij natuurlijkerwijs vanuit haar taak een structuuraanpak. Dat wil zeggen dat de insteek is om de omgeving en randvoorwaarden te veranderen, waardoor individuen anders gaan werken, handelen en uiteindelijk ook anders gaan denken.
Binnen het dagcongres ‘De zorgprofessional in balans’ stond echter een andere insteek centraal, namelijk het initiëren van verandering die vanuit de transformatie van het individu vertrekt. Dit congres was een uitnodiging aan de deelnemers om de eigen innerlijke ‘omgeving’ en structuur te veranderen. Door in te steken op mogelijkheden van professionals om zichzelf te veranderen naar een krachtiger of veerkrachtiger professional, wilden wij met dit congres tegemoet komen aan de noodzaak om zorgprofessionals te ondersteunen. De dag scoort een 8.3 en deelnemers waren oprecht geïnspireerd en vol goede voornemens.
Is deze insteek niet te positief – misschien zelfs wel naïef? En worden zorgprofessionals op deze manier niet te eenzijdig verantwoordelijk gemaakt voor hun eigen welzijn, binnen een bredere politieke context die om meer zorgzaamheid vraagt?
Zo eenvoudig is veranderen inderdaad niet! Onderzoek laat dit keer op keer zien. Veranderen blijft vaak bij voornemens. Je bent geïnspireerd, bijvoorbeeld door een congres als dit, maar eenmaal terug in de eigen werkomgeving is het business as usual.
Een van de deelnemers vertelde mij na afloop: ‘Weet je, ik weet ook wel dat deze dag geen zoden aan de dijk zet. Ik verander er niet door! Was misschien wel wat sceptisch over deze dag. Maar ik ben geïnspireerd en heb echt een leuke dag gehad. Ik werk 30 jaar in de zorg en dit is het eerste congres waar van mijn werk naar toe mocht!’[pullquote]Dit congres was een uitnodiging aan de deelnemers om de eigen innerlijke ‘omgeving’ en structuur te veranderen. [/pullquote]
Wellicht zit het antwoord van wat er nodig is voor echte transformatie dus wel in deze uitspraak: It takes two to tango. Een professional die openheid ontwikkelt om te willen veranderen en een werkgever die de voorwaarden schept om deze transformatie te bewerkstelligen. Een congres als dit verandert mensen noch werkomgeving en structuren wellicht niet fundamenteel maar kan wel iemands ogen openen om nieuwe manieren van kijken, denken en handelen te verkennen.
Wordt vervolgd dus?
Jazeker, wordt vervolgd! Het blijft naar mijn idee van belang om onze insteek van deze dag met kracht te verkondigen. Niet als vervanging voor maar als verbreding van het spectrum aan activiteiten die jezelf kunt inzetten om goed voor jezelf te zorgen! Enerzijds hebben we binnen de zorg nog veel professionals ervan te overtuigen dat deze aanpak niet zweverig is.
Anderzijds lopen we ook koord naar hen die aangeven dat we het individu op deze dag te veel verantwoordelijkheid geven waar het de structuren zijn die ziekmakend werken. Dat is iets waarvoor we onze ogen niet sluiten. De oplossing hebben we niet maar het is iets waarover we overleg hebben met BSL. Ook dat wordt vervolgd dus.
Theo Niessen
is onderzoeker en Associate Lector bij Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid. Tevens is hij mindfulnesstrainer. Hij is co-auteur van het boek Mindfulness in persoonsgerichte zorg: oefeningen in aandacht> (Niessen, Jeronimus-Van de Moosdijk, Jacobs, 2018).
[bol_product_links block_id=”bol_5ba1a2864047d_selected-products” products=”9200000067775326″ name=”niessen” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”CC3300″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”D2D2D2″ width=”590″ cols=”1″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
0 reacties