Vakgroep Zorgethiek geeft samen met Zinzia Zorggroep invulling aan het goede gesprek over zorg voor kwetsbare ouderen.
Zinzia zet in op goede en relationele zorg. Leidraad daarbij is het goede gesprek over zorg. Dat is een dialoog op basis van vertrouwen, gelijkwaardigheid en een open houding.
Hierover starten Zinzia, dr. Vivianne Baur, drs. Marieke Breed en dr. Merel Visse dit najaar een eenjarig leer- en onderzoekstraject. Er is behoefte aan meer inzicht in perspectieven en ervaringen van cliënten, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers ten aanzien van de zorg voor dementerenden. Wat is nu eigenlijk ‘het goede gesprek’ daarover, en hoe kan dat gefaciliteerd worden?
Zien hoe mensen in elkaar zitten
Zinzia gaat uit van het radicaal mensgericht werken. Zinzia bestuurder Karin Lieber: “We sturen niet alleen op het expliciete, de bovenstromen. Nee, ook de menselijke onderstromen – het impliciete – doen er bij ons toe.“ Het begint bij het willen zien hoe mensen werkelijk in elkaar zitten, aldus Lieber. “Zorg voor onze cliënten vraagt om afstemming en aansluiting, levensbreed gericht zijn op de mens als geheel.” Zinzia gelooft dat kwaliteit ontstaat in de relatie tussen cliënt en professional. Lieber: “Daarbij spelen ook mantelzorger en vrijwilliger een belangrijke rol.”
Dus is het belangrijk dat de verschillende mensen die betrokken zijn bij de zorg voor kwetsbare ouderen zich in elkaar kunnen verplaatsen. De goede en relationele zorg waar Zinzia Zorggroep voor staat, kan pas echt bereikt worden als zowel cliënten, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers leren wat er volgens de ander echt ‘toe doet’. Ieders verhaal is hierbij belangrijk.
kwaliteitzelfportret.zinzia.nl
Deze visie staat ook centraal bij Zinzia’s deelname aan het landelijk programma ‘Waardigheid en trots’, het stimuleringsprogramma om de kwaliteit van verpleeghuizen te verbeteren van VWS.
In het kader van het Actiz ontwikkelprogramma ‘Vernieuwd Kwaliteitsbewustzijn’ maakte Zinzia eind vorig jaar een kwaliteitszelfportret. Het is een multimediaal portret over kwaliteit vanuit verschillende perspectieven waargenomen, zodat het inzicht biedt voor bewoners, hun dierbaren, maar ook voor professionals, zorginkopers en toezichthouders. Zinzia draagt met dit project vanuit haar visie op kwaliteit en transparantie zo ook bij aan de landelijke zoektocht naar nuttige, betrouwbare en valide kwaliteits- en verantwoordingsinformatie.
Het goede gesprek in de praktijk
Met het onderzoek in samenwerking met de UvH bouwt Zinzia voort op bovengenoemde landelijke en lokale ontwikkelingen en wordt goede en relationele zorg verder verdiept en betekenis gegeven. Dit betekent ook dat er niet alleen gekeken wordt naar de ervaring van cliënten en hoe zorgverleners daarop kunnen afstemmen. Ieders perspectief en ervaring, ook die van zorgverleners, mantelzorgers, vrijwilligers en leidinggevenden is van belang. Aan al die perspectieven, ervaringen en de onderlinge uitwisseling daarvan, wordt ruimte geboden.
Participatief actieonderzoek
Vivianne Baur: “Dit wordt een participatief actieonderzoek, geïnspireerd op de benadering van Responsieve Evaluatie. Dat betekent dat het traject vorm krijgt in nauwe samenwerking met de betrokken groepen binnen Zinzia. Hun geleefde ervaringen vormen de basis, en van daaruit gaan we samen, al doende, op zoek naar manieren om de mensen die in Zinzia wonen en werken met elkaar in contact te brengen.
Niet om zomaar een ‘goed gesprek’ te voeren (wat is dat eigenlijk volgens degenen om wie het gaat?), maar om te leren hoe mensen zich kunnen verplaatsen in elkaars positie en ervaringen. We onderzoeken op welke manier dit het beste gedaan kan worden, zodanig dat er verbindingen en betekenisvolle ontmoetingen ontstaan tussen deze groepen.”[pullquote]“Hield u ook van zwemmen?”. “Ja, totdat ik in het diepe moest! Daarna hebben ze me nooit meer in het water gezien!” Ze lachen er samen om. ((Een gesprek tussen een verpleegkundige en een bewoner. Uit het kwaliteitszelfportret van Zinzia.[pdf] ))[/pullquote]
Deze manier van onderzoek doen, betekent dat de rol van de academische onderzoeker niet zo traditioneel is als in meer gangbaar onderzoek. De uitvoerende onderzoeker, Marieke Breed is niet zozeer ‘externe deskundige’, maar een samenwerkingspartner van mensen voor wie Zinzia betekenis heeft. Zij zal dit onderzoek daarom direct vanaf het begin samen met die mensen uitvoeren.
Marieke Breed: “Het onderzoeken als samenwerkingspartner is nieuw voor mij. Ik vind het zelf een hele goede manier van onderzoek doen, omdat ik denk dat externe deskundigen in een organisatie niet altijd kunnen doorzien waar de echte uitdagingen en knelpunten zitten. Het werken met onderzoekspartners wint in de wetenschap snel terrein en ik ben benieuwd hoe dat werkt. Want wie weten nou beter waar het ‘wringt’ dan de cliënten, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers zelf?
Ik ben oprecht nieuwsgierig naar alle verhalen van de betrokkenen en de belevenissen binnen de muren van Zinzia. In dit onderzoek werk ik samen met een aantal mensen van Zinzia die speciaal door ons worden getraind in de methode. Samen met hen zal ik het onderzoek vorm geven: wat is er belangrijk voor de verschillende betrokkenen? En hoe kunnen we dat bereiken?”
Werk in uitvoering
Kortom, wat we met het project willen bereiken? Om te beginnen het krijgen van inzicht in de perspectieven en ervaringen van al diegenen die betrokken zijn bij de zorg voor dementerenden. Door verhalen te verzamelen en door groepsgesprekken te organiseren, willen we bovendien het ontstaan van wederzijds begrip voor elkaars situatie faciliteren.
De deelnemers leren wat er voor de ander ‘toe doet’ en om zichzelf te verplaatsen in die ander. Met deze inzichten en het uitwisselen van gedachten willen we op een andere manier naar de kwaliteit van zorg leren kijken. Samen met de mensen van Zinzia ontwikkelen we zo een methodiek waarmee zij – ook na dit project – van elkaar kunnen blijven leren.
Dit onderzoeksproject wordt mede mogelijk gemaakt door het landelijk programma Waardigheid en Trots waaraan Zinzia Zorggroep deelneemt.
Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Vivianne Baur.
Meer informatie over de onderzoeksprojecten van de Universiteit voor Humanistiek.
[widget id=”footnotes_widget-2″]
1 reactie
Merel Visse - Care Ethics Research Consortium
[…] elderly care organization that aims to work according to relation centered care. We facilitated an action-research project, based on a care ethical stance, to guide participants towards new understandings on relation […]