Wetenschappelijke publicatie onderzoekers UvH: Gezamenlijke zelfdoding is minder romantisch dan het lijkt.
In de samenleving is een tendens om een gezamenlijke zelfdoding van een ouder echtpaar bij een voltooid leven te normaliseren en te romantiseren. Uit een studie van onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek, onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Gerontologist, blijkt het daadwerkelijk bepalen van het geschikte moment buitengewoon complex. Welbewust en bij je volle verstand voor zelfdoding kiezen, sluit niet uit dat er tegelijk sprake kan zijn van een zekere (interne of externe) pressie.
Het artikel van Els van Wijngaarden, prof.dr. Carlo Leget en prof. dr. Anne Goossensen van de Universiteit voor Humanistiek is tot 9 oktober 2015 gratis te downloaden.
Het echtpaar
Het wetenschappelijke artikel is het verslag van een empirische casestudy naar de ervaringen van een echtpaar dat samen uit het leven is gestapt. De studie geeft een indringend beeld van een echtpaar dat de eigen aftakeling niet langer mee wil maken. Ze zoeken een uitweg door gezamenlijk hun leven te beëindigen. Hoewel het voornemen om samen uit het leven te stappen al jaren geleden gezamenlijk gemaakt is, en het draaiboek voor het levenseinde reeds klaar lag, blijkt het daadwerkelijk bepalen van het geschikte moment buitengewoon complex. Er is sprake van allerlei ambivalenties en botsende belangen: hij wilde liever gisteren dan vandaag, terwijl zij het graag nog een jaar wil uitstellen vanwege de kinderen. Het echtpaar belandt in een aangrijpend, existentieel dilemma.[pullquote]An in-depth lifeworld description of the lived experience of Peter and Suzan.[/pullquote]
Gezamenlijke beslissing
De studie bevestigt eerder wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat een dergelijk gezamenlijke zelfdoding lang niet altijd een wel afgestemde beslissing is. In je eentje vrijwillig kiezen voor de dood is vaak al een zeer dubbelzinnig proces. Samen tot een harmonieuze overeenstemming komen lijkt nog veel ingewikkelder. In de samenleving lijkt er echter een tendens te zijn om een gezamenlijke zelfdoding van een ouder echtpaar bij een voltooid leven te normaliseren en te romantiseren.
Er is een collectief verlangen naar een mooie dood waarin we de controle niet verliezen. Toch lijkt het onjuist om een gezamenlijke zelfdoding louter te duiden als een liefdevolle en ontroerende aangelegenheid. In de meeste gevallen is romantiek niet de hele waarheid, zo toont het onderzoek van Van Wijngaarden, Leget en Goossensen aan.
Vragen
De casestudy laat dat duidelijk zien en roept allerlei vragen op, zoals: In hoeverre kun je vooraf goed bepalen wat je in een later stadium van je leven wilt? Kun je een vlucht voor schaamte en onzekerheid beschouwen als een rationele, weloverwogen keuze? Als je niet alleen verder durft, en je daarom samen uit het leven stapt, is dat dan een vrije keuze? Welbewust en bij je volle verstand voor zelfdoding kiezen, sluit niet uit dat er tegelijk sprake kan zijn van een zekere (interne of externe) pressie.
Over de auteurs
Els van Wijngaarden verricht sinds 2012 promotieonderzoek aan de Universiteit voor Humanistiek naar de thematiek van het ‘voltooide leven‘.
Prof. dr. Carlo Leget is hoogleraar Zorgethiek aan de Universiteit voor Humanistiek, en bijzonder hoogleraar Palliatieve Zorg aan dezelfde universiteit.
Prof.dr. Anne Goossensen is hoogleraar Zorgethische aspecten van informele zorg aan de Universiteit voor Humanistiek.
0 reacties