“Over dikke mensen wordt veel gepraat, vooral door niet-dikke mensen. Ze zijn een makkelijk te raken schietschijf voor iedereen met kritiek, en het is lekker prijsschieten: overgewicht wordt met schuld geassocieerd (eigen schuld, dikke bult), omdat overgewicht en obesitas problemen voor de gezondheidszorg en de volksgezondheid opleveren krijgt men ladingen verwijten over vermijdbare schade (het is asociaal) en ten slotte is het sommige mensen een esthetische doorn in het oog (dik is lelijk)”, zo schrijft Inez de Beaufort in het voorwoord bij dit boek. Een goede reden om eens te lezen wat 16 wetenschappers te zeggen hebben over het fenomeen overgewicht. Doordat deze wetenschappers van heel verschillende pluimage zijn wordt er een breed, en zeer lezenswaardig palet geschilderd over het fenomeen overgewicht. Het ontstaan ervan is complex en daardoor ook een antwoord op de vraag of en hoe we het tegen moeten gaan, als maatschappij en als individu.
De gezondheidswetenschapper, die obesitas ziet als een te vermijden staat van zijn, ziet het huidige zorgstelsel als obstakel, omdat preventieve, op leefstijlverandering gerichte activiteiten buiten de zorgverzekeringswet vallen. Dat je maatschappelijke positie een belangrijke factor is bij het al dan niet ontwikkelen en in stand houden van overgewicht, zoals ook betoogd wordt, wist u waarschijnlijk al. Maar wist u ook, zo zegt de arts die in het boek aan het woord komt, dat slaapgebrek leidt tot gewichtstoename?
Obesitas is sterk gestigmatiseerd en geenszins slechts een gebrek aan wilskracht van hen die ermee te maken hebben. Het maatschappelijke debat erover zit vol morele oordelen en waarderingen. De farmaceutische industrie, de media en de commercie doen allemaal een duit in het zakje dat obesitas heet en dragen ertoe bij dat het zelfbeeld van mensen met obesitas er zwaar onder lijdt.
De psycholoog, de socioloog, de filosoof, allemaal dragen ze in dit boek bij aan het vormen van inzicht omtrent obesitas en zorgen ervoor dat je ook je eigen oordeel onder de loep neemt. De complexiteit die geschetst wordt maakt de zorg om en de zorg voor mensen met overgewicht minder eenvoudig dan de door Beaufort aangehaalde “niet-dikke mensen die veel praten over dikke mensen” ons doen geloven. De tips die aan het einde van ieder hoofdstuk gegeven worden, bijvoorbeeld: veel gezonde dingen zijn lekker, leer ze eten! Of: gebruik jezelf niet als vuilnisbak, lijken dan ook wat al te simpel en doen wat mij betreft afbreuk aan verder zeer lezenswaardige hoofdstukken.
Els van Thiel (2014). Overgewicht en gezondheid. Deskundigen over de praktijk en de feiten. Wereldbibliotheek; Amsterdam.
0 reacties