Nicolette Bosselaar, redactielid van Zorgethiek.nu, is psychotherapeute. Zij ziet haar sector geconfronteerd met forse bezuinigingen en vreest een groot verlies aan goede, noodzakelijke zorg. Zij interviewt prof. Rutger Jan van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en hoogleraar Kinder- en Jeugd psychiatrie aan het UMC in Nijmegen, die deze zorg deelt. Niet alleen zullen patiënten in de kou staan met ongewenste maatschappelijke gevolgen, er is ook vrees voor een verlies aan solidariteit in de samenleving, omdat het schadelijke beeld gecreëerd wordt van een tweedeling tussen ‘echte’ en ‘onechte’ zieken. Voor Zorgethiek.nu licht Professor van der Gaag de bezuinigingen en de gevolgen voor de psychiatrische zorg toe.
De afgelopen maanden is veel te doen geweest over de bezuinigingen in de geestelijke gezondheids-zorg; ondanks veel protest heeft minister Schippers besloten alleen voor deze patiënten een eigen bijdrage in te voeren. “De gevolgen zullen velerlei zijn. Door de gigantische bezuinigingen zal 17% van de medewerkers werkzaam bij GGZ-instellingen ontslagen worden. De kwaliteit van de zorg komt hiermee in het geding. Tevens zal de kinder-en jeugdpsychiatrie overgeheveld worden naar jeugdzorg en komt de huidige integrale aanpak op de tocht te staan.
Het invoeren van een extra eigen bijdrage zal bovendien leiden tot wachten met het vragen om hulp. Vroegtijdige hulp kan preventief werken, dus zorgmijding zal leiden tot hogere arbeidsuitval. Aangezien 60% van de arbeidsuitval wordt veroorzaakt door een psychisch probleem zal dit grote maatschappelijke gevolgen hebben. Het leidt bovendien tot een verscherping van de afgrenzing tussen psychische en somatische ziekten, waarmee een oud taboe versterkt wordt en solidariteit afneemt. Een eigen bijdrage voor iedere patient, somatisch en psychiatrisch, zou veel juister zijn.
Er is altijd een taboe geweest op psychische ziekte; dit taboe leek recent te zijn afgenomen maar wordt door de huidige regering weer aangewakkerd. Voor de buitenwereld is een psychische ziekte niet altijd makkelijk te begrijpen. Aangezien een kwart van de bevolking ooit te maken krijgt met een psychisch probleem of ziekte zou voorlichting taboe doorbrekend kunnen werken. Jammer is dat in de politiek verkeerde signalen worden afgegeven; zoals een minister die zegt dat psychische problemen op te lossen zijn door een goed gesprek met de buurman.
We weten dat de kosten in de zorg moeilijk beheersbaar zijn maar de hoge kosten in de gezondheidszorg worden nu disproportioneel afgewenteld op psychiatrische patiënten, die dus dubbel worden getroffen. Het is een kwetsbare groep die gemiddeld een lager inkomen heeft dan een groot deel van de Nederlandse bevolking. De regering heeft in deze geen brede en proactieve visie; de bezuinigingen van het ene ministerie worden het probleem van een ander ministerie. Onder ambtenaren is meer kijk op de gevolgen van de bezuinigingen; zo ziet de politie de bui al hangen wanneer mensen met een psychose geen goede hulp krijgen.
Veel mensen interpreteren de toegenomen hulpvraag als een toename van stoornissen in onze samenleving, wat onjuist is. Enerzijds wordt door de individualisering van de maatschappij en het wegvallen van natuurlijke mantelzorg minder voor elkaar gezorgd. Bovendien is thans de stress op school en werk groter en zijn de eisen aan flexibiliteit zwaarder, waardoor psychische problematiek makkelijker doorbreekt. Ook wordt thans beter onderkend dat psychische problemen als angst en depressie veel somatische ziekten veroorzaken en worden mensen nu sneller verwezen naar een psycholoog of psychiater en zoeken hiervoor zelf eerder hulp.
Met de eigen bijdrage alléén voor psychiatrisch patiënten accepteren wij als samenleving dat de politiek een tweedeling creëert tussen “eerste“ en “tweede-rangs” patienten. Het zou ons sieren als wij juist zouden opkomen voor de meeste kwetsbare groep”.
0 reacties