Goede verpleegkundigen maken het verschil. Zowel voor patiënten en hun naasten als voor de organisatie waarin zij werken. Van deze verpleegkundigen wordt wel gezegd dat die ‘het’ hebben. Maar wat is dat ‘het’? Is dat hun zorgzame houding, hun vaardigheden, hun kennis van zaken? Of is het een complexe combinatie ervan?
Een paar jaar geleden heeft het Royal College of Nursing een grootschalig onderzoek uitgevoerd naar de aard van verpleegkundige expertise. Via de site van het Royal College of Nursing is het volledige rapport te downloaden
Professioneel kunstenaarschap
De kern van de expertise van verpleegkundigen wordt ‘professioneel kunstenaarschap’ genoemd. De metafoor van kunstenaarschap, dat misschien ook wel verwant is met wat wij ‘vakmanschap’ noemen, brengt aan het licht dat de expertise van verpleegkundigen meer omvat dan kennis, vaardigheden en houding.
De expertise van verpleegkundigen omvat ook creativiteit, morele vermogens, weten wat te doen en risico’s durven nemen.
Expertverpleegkundigen zijn benaderbaar, betrouwbaar en hebben kennis van zaken. De ontwikkeling en verdieping van de expertise van verpleegkundigen wordt ondersteund door zaken als reflecteren, de juist organisatie, autonoom kunnen handelen, mogelijkheden hebben om zelf beslissing te nemen en verantwoordelijkheden op zich te nemen.
Goede verpleegkundige
De ‘goede’ verpleegkundige is dus niet alleen een zaak van de capaciteiten van de individuele verpleegkundige. Het ontwikkelen en uitdragen van expertise dient ondersteund te worden door een stimulerende, uitdagende context. Van groot belang is dat anderen (leidinggevende en collega’s) deze expertise erkennen. Daarover reikt de studie van Annelies van Heijst ‘Iemand zien staan’ (uitgeverij Klement) veel inzichten aan.
From novice to expert
Ook de Amerikaanse verpleegkundige Patricia Benner, bekend van haar boek ‘From novice to expert’, heeft belangrijk onderzoek verricht naar de aard en betekenis van (ontwikkeling van) verpleegkundige expertise. Haar werk is ook in het Nederlands vertaald: Van beginner tot expert. (Reed Business isbn 9789035227200.)
Drs. Jan S. Jukema is docent verpleegkunde bij de opleiding HBO-V van de Christelijke Hogeschool Windesheim. Binnen dezelfde hogeschool is hij als hoofddocent werkzaam voor het lectoraat Innoveren in de Ouderenzorg.
0 reacties