Kanker heb je samen

‘Ik wil het niet Mama’. Ze kijkt mij aan en gaat verder met haar schoolboeken uitzoeken voor de volgende dag.  ‘Ik doe het echt niet’, zegt vervolgens terwijl ze de boeken in haar stoere zwarte tas stopt, ‘Ik ga niet weer vertellen dat mijn vader dood ís en mijn moeder kanker heeft’.

Het is weer de tijd van het jaar om kennis te maken met de nieuwe mentor. Al drie jaar op rij ‘moet’ ze dit verhaal vertellen. Dit jaar wil ze niet. En dan ook echt niet.

Kookpunt

‘Ik heb een ziekte’,  zeg ik, terwijl mijn emoties ook in drie seconden naar het kookpunt zijn gestegen, ‘maar ik ben niet ziek’. ‘Onzin’,  gaat mijn dochter verwoed door. ‘Je eet toch pillen tegen kanker?’ Ik knik, blijf uiterlijk rustig en zeg: ‘Dat klopt, en die helpen zo goed dat ik mij niet ziek voel. ‘Maar je kreeg wel veel pijn’,  zegt ze op boze toon, daar kreeg je ook weer pillen voor’. Ik knik: ‘Die werken goed’, zeg ik. ‘Ja maar eerst niet’, gaat ze rap door. ‘En nu slik je zoveel pijnstillers dat je haar uitvalt, en nu heb je weer pillen tegen haaruitval. En je kwam in de overgang…’‘Nou, dat was ik toch wel gekomen’,  zeg ik terwijl ik mij realiseer dat we het helemaal niet meer hebben over het mentorgesprek. ‘Dus je hebt ook pillen tegen die opvliegers van je. Nou, als je zoveel pillen slikt ben je wel ziek!’ Ze klinkt boos, maar ik zie frustratie en verdriet.

Zullen we even zitten met een kopje thee?’,  zeg ik, ‘Dan kunnen we rustig praten.’ ‘Straks misschien, ik moet nu huiswerk maken’,  zegt ze.

Normaal zijn

Later zitten we samen met een kopje thee. ‘Ik kan je mentor wel bellen’,  zeg ik, ‘en zeggen dat we het ‘daar’ niet over willen hebben. Dan gaat het gesprek gewoon over school.’ Ze schudt resoluut ‘nee’. ‘Welk deel van ‘nee’ begrijp je niet?,  zegt ze. Verdriet kropt zich op in mijn keel als ik zeg: ‘Ik denk dat ik begrijp dat je geen drama wilt, dat je ‘normaal’ wilt zijn.’ Vervolgens maak ik de fout door weer te zeggen dat ik niet ziek ben maar een ziekte heb. Ze is zeer geërgerd als ze zegt: ’Waarom zeur je daar zo over door? Je bent gewoon ziek, en mijn vader is dood’

‘Ik zou zo graag willen dat je je geen zorgen maakt’,  zeg ik. Ik houd mij groot maar ik kan de kanker niet laten verdwijnen uit haar leven. ‘Soms is het gewoon zo’,  zegt ze, en ik realiseer mij dat dit zo vaak ook mijn woorden zijn.

Ik laat het mentorgesprek rusten. Dan maar even niet dit jaar. De school is immers al op de hoogte gebracht van onze situatie. ‘Kan ik je helpen met je huiswerk?’,  vraag ik. ‘Ik heb alleen wiskunde’,  zegt ze, ‘dus dat wordt ook niets’.                                                                                                                                                                            We kijken elkaar aan en ik moet lachen. ‘Daar heb je groot gelijk in’,  zeg ik. ‘wat ben ik ook een waardeloze moeder’,  maak ik mij er met een grap vanaf. Er breekt ook bij haar een glimlach door, en ik knuffel haar licht tegenstribbelende lijf. ‘Maar als je ander huiswerk hebt, ik wil je best overhoren’,  zeg ik. Ze knikt en gaat naar boven met haar wiskundeboek.

Eerlijk

Ik heb de afspraak met mijn dochter dat ik eerlijk ben over de kanker. Goed of slecht nieuws, altijd eerlijk zijn. Tegelijk wil ik haar beschermen, en dat voelt ze haarfijn aan. De kanker zit in mijn lijf, maar ook in haar ‘hoofd’. Ze weet het en het doet wat met haar. Gelukkig niet altijd, niet continu. Maar mijn last belast haar ook. Ik doe wat ik kan om haar leven zo ‘gewoon’ mogelijk te laten verlopen. Maar daarbij ben ik wel afhankelijk van hoe mijn lijf zich gedraagt. En dat weet ze en moet ze ook weten.

Soms is het gewoon zo.

Swanny Kremer