Hospices bieden palliatieve zorg voor mensen in de laatste weken van hun leven. De zorg en begeleiding die professionals, vrijwilligers en naasten samen geven, sluit zoveel mogelijk aan bij de wensen en behoeften van de patiënten. De coronacrisis maakte die zorgverlening lastiger. Onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek spraken met hospicemedewerkers en nabestaanden om de impact van de coronapandemie in kaart te brengen. Het rapport Dicht bij de dood beschrijft de dilemma’s rondom hospicezorg tijdens de eerste coronagolven.
Veel van die dilemma’s hadden te maken met afwegingen rondom nabijheid en veiligheid. Om goed afscheid te kunnen nemen is het essentieel om echt dicht bij elkaar te kunnen zijn. Dit betekende echter wel een grotere kans op besmetting voor alle betrokkenen. Sommige geïnterviewde professionals benadrukten dat zij er alles aan wilden doen om een coronabesmetting te voorkomen. Overlijden door corona kan een nare dood betekenen. Anderen zetten het belang van contact voorop en waren tegen het beperken van bezoek. Mensen zouden in hun laatste dagen niet voor de keuze mogen worden gesteld wie van hun dierbaren ze nog wel en niet wilden zien. De geïnterviewde nabestaanden gaven aan dat zij het fijn vonden dat ze bij hun familielid konden blijven bezoeken. Volgens sommige zorgmedewerkers waren er echter ook familieleden en vrienden die het hospice meden uit angst voor corona.
Wat is goede hospicezorg?
Het rapport Dicht bij de dood beschrijft de verschillende visies die zorgprofessionals hebben op wat goede en verantwoorde hospicezorg is. Hospicemedewerkers voor wie nabijheid prioriteit heeft, vonden dat mensen die voor voorzichtigheid pleitten niet voldoende rekening hielden met het speciale karakter van de palliatieve zorg. Die zorg draait om begeleiding bij zowel de fysieke, psychische, sociale en spirituele dimensies van het stervensproces. Ook in coronatijd moest recht worden gedaan aan elk van deze vier domeinen. Beperkingen zouden dat moeilijker maken. Andere zorgmedewerkers hadden juist het idee dat zeker aan het begin van de pandemie te weinig rekening werd gehouden met de crisissituatie. In hun ogen kon al te vrij omgaan met maatregelen de kwaliteit van het stervensproces van patiënten ondermijnen. Bovendien kon het de gezondheid van zorgmedewerkers in gevaar brengen.
Comfort, rust en geborgenheid als gedeelde kernwaarden
Al verschilt soms de weging van veiligheid en nabijheid, voor alle zorgprofessionals staat het bevorderen van de kwaliteit van het stervensproces centraal. Daarbij zijn comfort, rust en geborgenheid kernwaarden. De verhalen in de Dicht bij de dood laten zien hoe zorgprofessionals steeds zochten naar manieren om tegemoet te komen aan de behoeften en wensen van patiënten in de terminale fase. Ook in ingewikkelde coronatijden, deden ze er alles aan om het lijden en verdriet van de patiënten en hun naasten zoveel mogelijk te verlichten. Wel is het belangrijk om in hospices in gesprek te blijven over de verschillende visies op hoe zorg rondom afscheid nemen en stervensproces het beste vorm kan krijgen. Dit kan bijdragen aan meer wederzijds begrip rondom de crisiservaringen en hun impact op individuele hosicemedewerkers.
Zorgzaam uit de crisis
Voor het onderzoek Dicht bij de dood zijn elf hospicemedewerkers en nabestaanden geïnterviewd. De bevindingen van het onderzoek zijn vervolgens besproken en aangevuld tijdens een ronde tafel met twaalf experts. Het onderzoek is onderdeel van een breder onderzoek naar de impact van COVID-19 en het crisisbeleid op kwetsbare groepen. Dit onderzoek is uitgevoerd met financiële steun van ZonMW.
0 reacties