Het zieke kind was in oktober 2016 het thema van het Literatuur en Geneeskunde symposium. Deze week aandacht voor het begin van het leven in literatuur en films. Deze keer:
Het kneedbare kind
Naast het knutselen aan de natuur van het kind kan er voor en na de geboorte ook aan de omgeving van het kind worden gesleuteld. Alle ouders doen dat na de geboorte, we noemen dat opvoeding. Daarbij bestaat over het algemeen veel vrijheid om te manipuleren en te experimenteren.
Voor de geboorte kunnen we de ongeboren vrucht ook op allerlei manieren beïnvloeden, bijvoorbeeld door lawaaierige omgevingen, medicijn- en drugsgebruik, roken en drinken. Toch zijn hier nog veel meer mogelijkheden denkbaar.
Aldous Huxley
De roman ‘Brave new world’ van Aldous Huxley uit 1932 geeft daarvan een mooi voorbeeld. De roman begint als volgt: “Een plomp, grijs gebouw van niet meer dan vierendertig verdiepingen. Boven de hoofdingang de woorden: Londense broed- en kweekcentrale, en op een schild het devies van de wereldstaat: gemeenschappelijkheid, gelijkvormigheid, gelijkmatigheid.”
In deze nieuwe wereld is IVF, 45 jaar voor de realisering daarvan, de manier van voortplanting. Klonen wordt ook op grote schaal toegepast, maar dan bij de mensen die genetisch zo geconstrueerd zijn om eenvoudige taken te vervullen. Maar de genetica is niet voldoende voor een gegarandeerd eindresultaat. Er volgt een rijpingsproces in kunstmatige baarmoeders op een lopende band in de broed- en kweekcentrale. Daar worden de embryo’s en foetussen getraind, al naar gelang de mens die ze later moeten worden.
Nadat ze uitgebroed zijn worden ze door de staat verder geconditioneerd tijdens hun jeugd. Daar leren ze onder andere dat ‘wegsmijten beter is dan verslijten’, want het hele systeem is bedoeld om zowel de consumptie als de productie van goederen volledig beheersbaar en voorspelbaar te maken. Individuele emoties moeten dus zoveel mogelijk worden uitgeschakeld. Waar dat niet lukt en er toch nog onvrede is, kan de inname van een gram Soma, een drug waarmee totale vergetelheid en genot kan worden bereikt, de zorgen doen vergeten.
De titel Brave new world is ontleend aan The Tempest van Shakespeare:
O, wonder!
How many goodly creatures are there here!
How beauteous mankind is! O brave new world,
That has such people in’t!
De titel is ironisch bedoeld, want in de wereld van Huxley is Shakespeare verboden, want Shakespeare schrijft over emoties, drama, tragiek en ongeluk, en die typisch menselijke kenmerken zijn uit de efficiënte en rationele wereld van Huxley verbannen.
Althans bijna, want er is één persoon die anders is, die niet goed geconditioneerd is, en er is nog een plek op aarde, een reservaat, waar nog mensen zijn zoals vroeger. Van daar uit wordt een ‘wilde’ geïmporteerd in de goed geoliede machine van de wereldstaat. Aanvankelijk wordt hij enthousiast ontvangen want hij vertegenwoordigt iets nieuws én iets Shakespeariaans in een volledig voorspelbare wereld, maar uiteindelijk wordt hij door de machine fijngemalen.
Arko Oderwald
[bol_product_links block_id=”bol_590ee5314fdeb_selected-products” products=”1001004006510534″ name=”huxley” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”DC7605″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”CCCCCC” width=”590″ cols=”2″ show_bol_logo=”0″ show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
0 reacties